1.  ชื่อสมุนไพร           กระวาน

          ชื่อวิทยาศาสตร์ Amomum testaceum Ridl.

ชื่อวงศ์           ZINGIBERACEAE

ชื่อพ้อง           A. krervanh Pierre

          ชื่ออังกฤษ        Camphor seed, Clustered cardamom, Siam cardamom

ชื่อท้องถิ่น        กระวานขาว, กระวานดำ,ปล้าก้อ

 

2. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

          พืชล้มลุก มีลำต้นใต้ดินเรียกว่าเหง้า ส่วนที่อยู่เหนือดินสูงได้ถึง 3 เมตร ก้านใบเป็นกาบยาว ใบเรียงสลับกัน แผ่นใบรูปขอบขนาน หรือขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ ดอกออกจากเหง้าเป็นช่อรูปกระบอง กลีบดอกสีเหลืองอ่อน ผลกลมติดเป็นพวง เปลือกเกลี้ยง เป็นพู มีสีนวล เมล็ดมีขนาดเล็ก สีน้ำตาลแก่จำนวนมาก ทั้งผลและเมล็ดมีกลิ่นหอมคล้ายการบูร

 

3.  ส่วนที่ใช้เป็นยาและสรรพคุณ

          -ส่วนผลแก่       รักษาอาการแน่น จุกเสียด

 

4. สารสำคัญที่ออกฤทธิ์

          น้ำมันหอมระเหยมีฤทธิ์ขับลม และสาร cineole ที่สามารถลดการบีบตัวของลำไส้ได้  

 

5.  ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา 

          5.1   ฤทธิ์ขับลม

                 น้ำมันหอมระเหยจากกระวานมีฤทธิ์ขับลม

          5.2   ฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้

                 สารสกัดด้วยน้ำและแอลกอฮอล์ในอัตราส่วน 1:1  สารสกัดด้วยน้ำ  สารสกัดด้วยเหล้า  และน้ำมันหอมระเหย มีผลลดการบีบตัวของลำไส้เล็ก

          5.3   ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย

                 น้ำมันหอมระเหยและสารสกัดด้วยเอทานอลจากผลกระวาน มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียบางชนิด เช่น Pseudomonas aeruginosa  และ Salmonella sp.

 

6.  อาการข้างเคียง

          ยังไม่มีรายงาน

 

7. ความเป็นพิษทั่วไป

7.1  การทดสอบความเป็นพิษ

                 การทดสอบในสัตว์ทดลองพบว่าเมื่อให้สารสกัดกระวานแก่หนูแรทและหนูเม้าส์โดยการกินหรือการฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ไม่พบความเป็นพิษ แต่การให้น้ำมันหอมระเหยจากกระวาน พบพิษปานกลางในหนูเม้าส์ แต่ไม่พบการก่อกลายพันธุ์ต่อแบคทีเรียในหลอดทดลอง

 

8. วิธีการใช้

8.1   การใช้ผลกระวานรักษาอาการแน่น จุกเสียด ตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข (สาธารณสุขมูลฐาน)

       เอาผลแก่จัดมาตากแห้ง แล้วบดให้เป็นผง รับประทานครั้งละ 1 ช้อนชาครึ่ง โดยชงกับน้ำอุ่น  

8.2   ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ

                            ไม่มี

ขอบคุณข้อมูล :

สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์  มหาวิทยาลัยมหิดล