ว่านชักมดลูก ใช้ให้ถูกต้น พ้นโรคภัย
...ว่านชักมดลูกเป็นสมุนไพรในตระกูลขมิ้น มีสรรพคุณตามตำรายาไทย คือ ใช้เหง้าว่านชักมดลูกรักษาอาการของสตรี เช่น แก้มดลูกพิการ ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ ปวดท้องระหว่างมีประจำเดือน ตกขาว ขับน้ำคาวปลา แก้ธาตุพิการอาหารไม่ย่อย ริดสีดวงทวาร และไส้เลื่อน
...มีการนำว่านชักมดลูกมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ขายกันอย่างกว้างขวาง จนกระทั่ง ศ.ดร.ภาวิณี ปิยะจตุรวัฒน์ ได้ทำการศึกษาวิจัยฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและพิษวิทยา พบว่า ว่านชักมดลูกที่ขายอยู่ในตลาดมีอยู่หลายสายพันธุ์ แยกได้เป็นพันธุ์ตัวผู้และพันธุ์ตัวเมีย ว่านชักมดลูกตัวเมียมีแนวโน้มที่จะมีประโยชน์กับผู้หญิงวัยทอง เนื่องจากมีสารที่มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจน มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ
...ส่วนว่านชักมดลูกตัวผู้มีพิษต่อตับ ไต ม้าม แถมไม่มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนหรือมีน้อยมากอีกต่างหาก
...เช่นเดียวกับหมอยาพื้นบ้าน บอกว่าว่านชักมดลูกจะไม่กินต่อเนื่อง พออาการดีขึ้นแล้วก็ให้หยุด นั่นคงเป็นเพราะว่าคนทั่วไปไม่สามารถแยกแยะได้ว่าชักมดลูกอันไหนคือ ตัวผู้ หรือตัวเมีย ดังนั้นการซื้อว่านชักมดลูกมาใช้จึงมีความเสี่ยง ถ้าจะให้ดีก็ควรปลูกว่านชักมดลูกตัวเมียไว้ใช้เองดีกว่า
...แม่หมอในสามจังหวัดภาคใต้และหมอยาภาคอีสาน เมืองเลย ได้ใช้ว่านชักมดลูก ช่วยกระชับหน้าท้องที่หย่อนคล้อยหลังคลอด ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว รักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ขับประจำเดือน ช่วยรักษาอาการตกขาวในสตรีให้ดีขึ้น แต่ไม่แนะนำให้รับประทานติดต่อกันทุกวัน อาจจะเว้นวันบ้าง นอกจากนี้ยังมีการใช้เพื่อแก้ริดสีดวงทวาร แก้ไส้เลื่อน แต่ถ้าผู้ชายกินเป็นประจำจะทำให้ หำหด จึงมีชื่ออีกอย่างว่า "ว่านหำหด" ถ้าผู้หญิงหลังคลอดจะกินยาว่านชักมดลูกต้องรอให้มีน้ำนมก่อน เนื่องจากว่านชักมดลูกมีฤทธิ์เช่นเดียวกับฮอร์โมนเอสโตรเจน จึงมีผลต่อระบบฮอร์โมนเพศชาย และทำให้หญิงที่เพิ่งคลอดไม่มีน้ำนมได้
น่ารู้
• เก็บยาให้ถูกช่วงถึงจะมีฤทธิ์ ว่านชักมดลูกต้องเก็บในฤดูแล้ง ประมาณเดือน 11 แรม 1 ค่ำ ไปถึงกลางเดือน 3 (เดือนไทย) ถ้าฝนลงแล้ว สรรพคุณจะน้อย ใช้รักษาไม่ค่อยได้ผล
• การต้ม ต้องต้มจนฟองยุบลง ถึงจะใช้ได้ ถ้ายังไม่ยุบ แสดงว่าใช้ไม่ได้ เมาเบื่อ
• การใช้ว่านชักมดลูกเพื่อให้มดลูกเข้าอู่ แม่หลังคลอดต้องรอให้มีน้ำนมก่อนถึงจะใช้ได้
• ลักษณะของว่านชักมดลูก ว่านชักมดลูกตัวเมีย ลักษณะหัวกลมรีตามแนวตั้ง แขนงสั้น ผ่าดูเนื้อในมีสีขาวนวล วงในมีสีชมพูเรื่อๆ ทิ้งไว้สีชมพูจะเข้มขึ้น ว่านชักมดลูกตัวผู้ หัวใต้ดินจะกลมแป้นกว่า แขนงข้างยาวกว่า แต่บางครั้งแขนงข้างถูกตัดออกไป หรือหักไปทำให้จำแนกไม่ชัดเจน ผ่าดูเนื้อในมีสีขาวนวล วงในออกสีเขียวแกมเทาอ่อนๆ ทิ้งไว้จะออกสีชมพูเข้มขึ้นเรื่อยๆ เช่นกัน หากผู้ซื้อไม่มีตัวอย่างเปรียบเทียบ จะจำแนกยาก
ตัวอย่างตำรับยา
1. ยาทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว
ว่านชักมดลูก ฝาน 3 ฝาน 7 ฝานแล้วแต่ละหัว น้ำประมาณลิตรครึ่ง ต้ม 3 เอา 1 กินครั้งละ ½ แก้ว วันละ 3 ครั้ง กินไปจนกว่าไม่เจ็บปวด ท้องแฟบ หลังคลอด กินหลังจากที่มีน้ำนมแล้ว
2. ยารักษาอาการตกขาว
กิ่งและใบของกระบือเจ็ดตัว 1-2 กำมือ และว่านชักมดลูก 5-7 แว่น น้ำประมาณท่วมยา ต้มเดือดประมาณ 15 นาที ดื่มครั้งละ 1/2 -1 แก้ว รับประทาน 3 เวลา ก่อนอาหาร
3. ยาแก้ปวดมดลูก ปวดท้อง แน่นท้อง ปัสสาวะกะปริดกะปรอยทำงานหนักไม่ได้
ใช้ว่านชักมดลูก ฝาน 3 แว่น ต้มกินเฉพาะเวลาปวด
ข้อควรระวัง
- ไม่แนะนำการรับประทานในระยะยาว ควรมีระยะพัก
- ไม่แนะนำการใช้ว่านชักมดลูกในกลุ่มผู้ป่วยที่เกี่ยวเนื่องกับโรคระบบสืบพันธุ์และฮอร์โมนเพศหญิง เช่น ซีส เนื้องอกรังไข่ มดลูก มะเร็งระบบสืบพันธุ์ เป็นต้น
ขอบคุณข้อมูลจาก : สมุนไพรอภัยภูเบศร #ว่านชักมดลูก